NGUỒN:
Đức Lêô làm mọi cách để nói được càng nhiều ngôn ngữ càng tốt. © Dévrig Plichon
parismatch.com, Arthur Herlin, 2025-08-10
Từ Chicago đến Vatican, qua Le Havre và Lima, Đức Lêô vạch hành trình ngôn ngữ với quyết tâm của một người hành hương... với điện thoại thông minh trên tay. Phương châm của ngài?Bạn không bao giờ ngừng học hỏi, ngay cả khi bạn là giáo hoàng.
Tất cả bắt đầu từ một ảnh chụp màn hình đơn giản được chia sẻ trên mạng xã hội. Tháng 1 năm 2014, trang Duolingo được thành lập dưới tên Robert @drprevost, hiển thị "tiến trình hàng tuần" và được duy trì hoàn hảo. Kết quả: tin đồn ngày càng lan rộng. Đúng vậy, ngài đang "rèn" tiếng Đức. Và đang hoàn chỉnh tiếng Ý. Dù chính thức hay không, nhưng rõ ràng trang này là của Đức Lêô! Và đây là lần đầu tiên: chưa bao giờ có một Giáo hoàng nào học ngoại ngữ... trên điện thoại.
Đằng sau việc rèn luyện này là một gia đình có truyền thống ngôn ngữ, ngôn ngữ gần như luân lưu trong huyết quản của ngài, trước hết là tiếng Pháp. Vì bà nội Suzanne Louise Marie Fontaine, người gốc Le Havre, đã truyền cho ngài khiếu thẩm mỹ và âm giọng. Ngài cũng thừa hưởng đam mê ngôn ngữ từ mẹ của ngài, bà Mildred có cha mẹ đều đến từ các vùng nói tiếng Pháp: ông ngoại Joseph Nerval Martinez ở Louisiana, người gốc Haiti nói tiếng Pháp, bà ngoại Louise Baquié, người lai Creole sinh ở New Orleans, bà là con của một người Pháp đến từ Guadeloupe. Một dòng dõi mà tiếng Pháp đã được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác, từ vùng Caribê đến Chicago. Đức Lêô tìm lỗi sai phát âm như một học sinh đang muốn có điểm 20!
Dù trang Duolingo của ngài không đề cập đến tiếng Pháp, nhưng ngài không bao giờ ngừng luyện tập. Những người gần ngài thấy ngài có tiến bộ nhờ các bữa ăn trưa với các giám mục hoặc khi nói chuyện thân mật với họ. Và sự khác biệt đã được thấy rõ: giữa những lần đầu tiên ngài ngập ngừng nói tiếng Pháp và những lần gần đây ngài nói với các tân tòng trẻ đã thấy rõ: có một bước nhảy vọt! Phát âm kết nối cẩn thận (các phụ âm đi trước nguyên âm đều được đọc nối), những chữ câm được tôn trọng: ngài tìm lỗi sai để sửa như một học sinh muốn được điểm 20!
Tiếng Ý cũng vậy, ngài không ngủ quên trên chiến thắng, ngài trau dồi ngôn ngữ chính thức của Vatican. Kết quả: ngài mở trang Duolingo học mỗi ngày và kết quả rất khả quan. Đam mê ngôn ngữ của ngài, đặc biệt là tiếng La-tinh chắc chắn đến từ ông nội Salvatore Giovanni Gaetano Riggitano, biệt danh John R. Prevost, ông là giáo sư ngôn ngữ Rôman ở Chicago. Một di sản có thể giải thích cho sự thành thạo hoàn hảo của ngài về ngôn ngữ phụng vụ.
Sau đó hành trình truyền giáo đã làm phong phú thêm vốn ngôn ngữ của ngài: tiếng Tây Ban Nha và tiếng Quechua học ở Peru, tiếng Bồ Đào Nha nhờ công việc ở Dòng Augustinô. Chỉ còn thiếu tiếng Đức nên ngài học qua Duolingo. Nhưng vì sao lại học tiếng Đức bây giờ? Đây là một bí ẩn. Một tri ân kín đáo đến Đức Bênêđíctô XVI, người mà ngài ngưỡng mộ chăng? Chuẩn bị cho một chuyến đi trong tương lai chăng? Nhưng ngài vẫn ở Vatican với các buổi tiếp kiến chung và Kinh Truyền Tin hàng tuần!
Một Giáo hoàng hiện đại
Chắc chắn Đức Lêô là một Giáo hoàng hiện đại, ngài không ngần ngại kết hợp truyền thống và hiện đại. Ngài là người đầu tiên có tài khoản Twitter trước khi đắc cử, người đầu tiên xem Netflix, người đầu tiên mang đồng hồ Apple Watch, và bây giờ... người đầu tiên từ ngai Thánh Phêrô học ngôn ngữ trên Duolingo. Nhưng đằng sau màn hình và những bài tập hàng ngày, ngài không bao giờ quên điều cốt lõi. Trước hàng triệu các bạn trẻ ở Rôma, ngài tóm tắt bằng tiếng Anh một câu nói được lan truyền đến chóng mặt: "Không thuật toán nào có thể thay một vòng ôm." Một lời nhắc nhở, ngay cả trong thời của ứng dụng và thời của streak, ngôn ngữ đẹp nhất vẫn là ngôn ngữ của trái tim.
Marta An Nguyễn dịch
